TAHKİM YARGILAMASINDA TARAF VEKİLLİĞİ-TAHKİM AVUKATLIĞI-Denizli

Tahkim Yargılaması Nedir?

Kamu düzenine ilişkin olmayan; tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri ve gayrimenkulun aynına ilişkin olmayan hususlardan kaynaklanan uyuşmazlıkların bağımsız ve tarafların kendi seçecekleri veya bir merkez tarafından veya yetkili mahkeme tarafından atanan hakemler eliyle çözümlendiği alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinden biridir. Tahkim yargılaması, milli-iç tahkim veya uluslarası tahkim, zorunlu tahkim-ihtiyari tahkim gibi türlere ayrılmaktadır.

İhtiyari Tahkim'in Mevzuatımızda Var Mıdır?

İhtiyari tahkim Hukuk Muhakemeleri Kanunumuzun 11. Kısım'da 407-444. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Ayrıca Milletlerarası Tahkim Kanunumuz da mevzuatımızdaki diğer ana kaynaktır.

Tahkim Sözleşmesi Nedir?

Tarafların tahkim yargılamasına uygun uyuşmazlıkların çözümü için yaptıkları sözleşmeye veya mevcut bir hukuki ilişkiye dair sözleşmeye eklenen geçerli tahkim şartına (klozuna) tahkim sözleşmesi denmektedir. İster ayrı bir sözleşme isterse bir sözleşmenin şartı olarak yapılmış olsun tahkim sözleşmesinin tahkim-hakem yargılamasında uygulanacak usul ve hukuk kurallarını, hakem seçimi şeklini, tahkim dili ve tahkim yerini göstermesi gerekmektedir. Taraflar dilerse de bir tahkim merkezinin kurallarının uygulanacağı hususunda anlaşıp hakemi veya hakem heyetini kendileri seçebilir veya tahkim merkezine bu seçimi bırakabilir.

Tahkim Sözleşmesi Yapılmasının Avantajları

Denizli, İzmir, Aydın, Afyonkarahisar, Muğla ve İstanbul bölgelerinde yoğun olarak yapmış olduğumuz avukatlık danışmanlık hizmetlerinden en önemlisinin sözleşme hazırlamak ve daha sonra da sözleşmeden kaynaklı- sözleşmeye aykırılık başta olmak üzere herhangi bir şekilde hukuki uyuşmazlık ortaya çıkması halinde hukuki danışmanlık, arabuluculuk ve avukatlık hizmeti olduğunu belirtmek isteriz. Müvekkillerimize sözleşme hazırlarken tahkim yargılamasını anlatmayı seçiyoruz. Hatta hazırladığımız sözleşmelere karma bir sistem olan med-arb denen arabuluculuk-tahkim şartını eklemenin avantajlarını da anlatıyoruz. 

1.Med-Arb.: Arabuluculuk-Tahkim Nedir?

Tarafların uyuşmazlık çıkmadan önce veya sonra uyuşmazlığın devlet yargısında çözümlenmesi halinde daha fazla zaman, daha fazla emek, daha fazla masrafa sebep olması ve çeşitli risk faktörleri göz önünde bulundurulduğunda öncelikle uyuşmazlığın dostane çözüm yöntemi olan arabuluculuk sürecinde çözümlenmesini esas alan ; bunun mümkün olmaması halinde  aynı arabulucu veya atanacak veya seçilecek hakem veya hakem heyeti ile bu kez de tahkim yargılaması ile uyuşmazlığın nihai olarak çözüldüğü karma bir alternatif çözüm metodudur.

2. Arabuluculuk ve Tahkim Daha Az Masraf ve Daha Az Zaman Kaybı Demektir

Müvekkillerimiz biz avukatlardan somut uyuşmazlığın daha hızlı ve daha az masraflı nasıl çözümlenebileceğini sormaktadırlar. Örneğin herhangi bir sözleşme sebebiyle bir alacaklı alacağımı en çabuk nasıl alabilirim diye düşünmekte ve bu konuda en hızlı hukuk bürosunu en iyi avukatı aramaktadır. Bir hukuki uyuşmazlığın devlet yargısında karar altına alınması mahkemelerin iş yükü, ihtisas mahkemelerinin azlığı ve yetersizliği, kanuni harçların yüksek olması üstüne üstük çok uzun zamanda çözümlenmesi sebebiyle alternatif çözüm metodlarından öncelikle arabuluculuk metoduna sonra da mümkünse tahkim yargılamasına başvurmanın avantajları hususunda müvekkillere avukat olarak Denizli'de  bilgi vermekte ve bu alanlarda önemli çalışmalar yapmaktayız. 

3. Sözleşmelerde Arabuluculuk-Tahkim Klozunu Nasıl Uyguluyoruz:

Tarafımıza sözleşme avukatı olarak başvuru yapıldığında arabuluculuk ve tahkim yoluyla ileride ortaya çıkabilecek uyuşmazlığın daha dostane daha az masraflı ve daha hızlı çözülmesi için med-arb. : arabuluculuk-tahkim metoduyla daha çok da ISTAC-İstanbul Tahkim Merkezi kuralları gereğince çözümlenmesi ve gerekiyorsa da tahkim dilinin de Türkçe olduğunu belirten bir şart-kloz ekleyebiliyoruz.

4. Hangi Sözleşme Türlerine Tahkim Şartı Konması Avntajlıdır?

Bir kere öncelikle menkul, ticari mal, emtia gibi gibi menkul malların satışına dair sözleşmeler satım konusunun veya sözleşme içeriğinin kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı olmadığı ve taraflardan birinin devlet veya kamu tüzel kişisi olmadığı sürece tahkime elverişli olduğundan bu tür sözleşmelerde tahkim şartını tahkim klozunu tahkim avukatı vekili olarak eklemekte yarar görüyor hatta arabuluculuk-tahkim şartını eklemeyi uygun görüyoruz.

Gayrimenkul Kira Sözleşmeleri: Özellikle tarafları tacir, şirket olması halinde gayrimenkul kira sözleşmelerine tahkim şartının eklenmesinin yararlı olacağı kanaatindeyiz. Ancak bu sözleşmeyi kurarken de Yargıtayımızca benimsendiği üzere ileride kira bedelinin tespiti veya tahliye söz konusu olduğunda bu uyuşmazlıkların tahkim yargılamasına elverişli olmayabileceği yönündeki uyarımızı yapıyoruz. Ancak kira bedelinin ödenmesi hususunun tahkime elverişli olacağını tahkim ve kira hukuku avukatı olarak ifade etmek isteriz. 

Rent A Car- Ticari Amaçla Kullanılacak Taksi- Dolmuş-Otobüs Kira Sözleşmeleri:

Söz konusu sözleşmelerin kamu düzenini ilgilendirmeyen sözleşmeler kapsamında kaldığını düşünerek bu tür sözleşmelere konulan tahkim şartlarının ileride ortaya çıkabilmesi muhtemel uyuşmazlıklarda geçerli olacağını düşünmekteyiz. 

Franchise-Bayilik Sözleşmeleri:

Franchise sözleşmesinde franchise alan, franchise verenin prensip ve talimatlarına bağlı kalarak ücret karşılığı franchise verenin ürünlerini satmak veya hizmetlerini sağlamak üzere anlaşırlar. Bu tür sözleşmeler genelde ticari sözleşme niteliğine sahiptir. Atipik veya karma nitelikte bir kiralama sözleşmesi benzer bir sözleşme tipi olan bu tür sözleşmelerde maddi mallar ve hizmetler kadar maddi olmayan marka gibi fikri ve sınai haklar da kiralanabilmekte olduğundan sözleşme şartlarına arabuluculuk-tahkim klozunun uygulanmasında avukat olarak yarar görmekteyiz. 

Hizmet Sözleşmesi

İş kanunu kapsamındaki hizmet sözleşmelerinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözümünde arabuluculuk sürecinin dava şartı olduğunu belirtmek isteriz. İş Kanunu kapsamındaki hizmet sözleşmelerinden kaynaklanan uyuşmazlıkların tahkim yargılamasına elverişliliği nasıl değerlendirilecektir? 

4857 sayılı İş Kanununun yürürlüğe girmesinden önceki dönemde bireysel iş hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklarda tahkim yasağı olduğunu ifade etmek gerekir. Burada iş mahkemelerinin yetkileri işçi lehine yorum ilkeleri vs. gözetilerek tahkim yargılaması mümkün kılınmıyordu. 4857 sayılı Yeni İş Kanunu m.20'de işe iade davası yönünden tahkim yargılamasının önü açılmış bulunmakta ancak iş kanuna tabi bir hizmet sözleşmesinden kaynaklanan diğer davaların tahkime halen elverişli olmadığını belirtmek isteriz. Bu noktada iş mahkemelerinin iş yüklerinin azaltılarak işçilerin haklarına bir an evvel daha az masrafla kavuşmalarının da sağlanması bakımından milli tahkimimizin gelişmekte olduğunun göz önünde bulundurulmasıyla beraber kanuni düzenleme yapılarak iş hukukunun tüm uyuşmazlık dallarının tahkim yargılamasına açılması gerektiği kanaatindeyiz. Bu konuda kanuni düzenlemenin henüz yetersiz ve sınırlı olması, takim sözleşmesinin hangi aşamada yapılınca geçerli sayılacağı hususunda uygulamada tereddütler bulunması sebebiyle işçi işveren sözleşmelerine henüz tahkim klozu şartı eklemeyi avukat olarak tercih etmiyoruz. 

Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmeleri: 

Kat karşılığı inşaat sözleşmeleri karma tipli sözleşmelerdir. Kat karşılığı inşaat sözleşmesi içinde gayrimenkul satış vaadi sözleşmesini ve aynı zamanda eser sözleşmesini barındırmaktadır. Kat karşılığı inşaat sözleşmesinden ayrık olarak eser sözleşmelerinin özellikle bedel karşılığı bina yapım-müteahhitlik sözleşmesinin resmi şekle tabi olmadığını ve ayrıca doğrudan taşınmazın- gayrimenkulun aynına ilişki olmadığı için resmi şekle tabi olmadığını bu açıdan baktığımızda da Yargıtay uygulamalarındaki gibi arabuluculuk ve tahkim yargılamasına elverişli olduğunu belirtmek gerekir. Kat karşılığı inşaat sözleşmesinin içinde barındırdığı gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ise resmi şekle tabi olması bu sözleşmenin noterde yapılmasının resmi şekil şartı olmasından dolayı tahkime elverişli sayılmamaktadır. Yargıtay bir kararında "asıl sözleşme geçersiz olsa bile asıl sözleşmeye bağlı tahkim sözleşmesinin geçersiz sayılmayacağı" kuralının gayrimenkul satış vaadi sözleşmelerinde uygulanmayacağını belirterek  gayrimenkul satış vaadi sözleşmesindeki tahkim şartının her şartta geçersiz olacağını benimsemiştir.

Vekalet Sözleşmeleri: 

Türk Borçlar Kanuna tabi vekalet sözleşmeleri ve ayrıca vekalet sözleşmesinin özel bir tipi olan Avukatlık Hizmet Sözleşmeleri'nde tahkim şartının taraflar açısından avantaj olduğunu belirtmek istiyoruz.

Catering-Yemek Hizmeti Sözleşmesi:

Catering-yemek hizmeti sözleşmesi olarak nitelendirilen bir tarafın yemek hizmeti sağlayıcısı ve genellikle ticari şirket olduğu diğer tarafın ise iş sahibi olarak yemek hizmetinden yararlanan ve yine genel olarak şirket-tacir olduğu, hizmet sağlayanın bedel karşılığı işgünlerinde işçilere ve işyerine yemek vermek hizmeti sağlamakla yükümlüğü olduğu bu tür sözleşmeler tam olarak arabuluculuk ve tahkime elverişli bulunmaktadır. 

Yukarıda sık kullanılan ve sözleşme tiplerinden örnek vermeye çalıştık. Bu sözleşmeler yanında Danışmanlık Sözleşmesi, Distribütörlük Sözleşmesi, Ajans Sözleşmesi, Lisans Sözleşmesi, Futbolcu Temsilci Sözleşmesi, İç Mimarlık Hizmet Sözleşmesi, Mimarlık Sözleşmesi, İnternet Üzerinden Satış ve internet Üzeinden Tedarik Sözleşmeleri, Leasing Sözleşmeleri, Limited, Anonim, Komandit, Kollektif Şirket, Adi Şirket Sözleşmeleri'nin, Organizasyon Sözleşmesi, Çeşitli sektörlere yönelik Taşeronluk Sözleşmeleri, Tek Satıcı Sözleşmesi, Trampa Sözleşmesi, İnternet Sitesi Yapım ve Yönetim Sözleşmesi, Yatırım Danışmanlığı Sözleşmesi gibi bir çok sözleşme türünde de Denizli İzmir Aydın başta olmak üzere İstanbul ve tüm Türkiye'de avukatlık danışmanlık hizmeti verirken arabuluculuk ve tahkim şartlarını düzenlediğimiz sözleşmelere ilave etme hususunda aktif rol almaktayız. 

4-Tahkim Avukatı veya Tahkimde Taraf Vekilliği Ne Demektir?

Tahkim avukatı tahkim yargılamasında tahkim yargılamasının taraflarından birinin vekilliğini yapan avukat kişidir. Tahkim vekili/tahkim avukatının somut uyuşmazlığa göre tek avukatla ya da hukukçu ve teknik personelden oluşan bir ekip ile birlikte tahkim yargılaması sürecini yönetmesi gerekmektedir. Tahkim yargılamasında sizi temsil edecek olan vekilin avukatın tahkim vekilliği eğitiminden geçmiş olmasını aramak yararlı olacaktır. Çünkü tahkim yargılaması özel şartlara tabidir. Devlet yargısında uygulanan usul kurallarından farklı olarak tahkim yargılamasında seçilen tahkim merkezinin kurallarının iyi bilinmesi ve stratejik davranılması gerekmektedir. Ülkemizde iç tahkimin en önemli merkezlerinden olan ISTAC tahkim merkezinin tahkim yargılaması kurallarına aşina olan ve bu konuda eğitim alan tahkim avukatından böyle bir durumla karşılaşmanız halinde yardım almanız gerekmektedir. Kanaatimizce arabuluculuk kurumunun itirazlara rağmen yaygınlaşması ve toplumun geniş katmanları tarafından da kabul gördüğü göz önünde bulundurulduğunda tahkimin de kapsamının artırılarak yaygınlaşacağını öngörmekteyiz. 

Denizli gibi ticari hayatın yoğun olduğu bir şehirde bilhassa ticari uyuşmazlıkların adli yargıda çözümünün ne kadar güç ve zaman aldığını ve bir o kadar masraflı olduğunu 15 yıllık tecrübemiz dahilinde açıkça ifade etmek gerekiyor. Bu bağlamda tabiri caizse bölgemizi devlet yargısının hantallığından kurtarmak çabasıyla hareket ediyoruz. Bu amaçlar doğrultusunda Avukat Adem SÜPÇİN -Hukuk Bürosu olarak kısa bir süre sonra ortak olarak kurmayı hedeflediğimiz arabuluculuk merkezimizde tahkim yargılamasının da yapılması bu bağlamda ISTAC'la da ülkemizin diğer arabuluculuk merkezleri gibi işbirliğine gidilmesi planlanmaktadır. 

Hukuk Büromuzun kurucu ortağı Avukat Adem Süpçin 4-5 Aralık 2021 tarihinde Tahkimde Taraf Vekilliği Eğitimi'ni başarıyla tamamlayarak bu konuda sertifika almış bulunmakta olduğundan büromuzu da tahkim konusunda yeterliliğe ulaştırmış bulunmakta olduğumuzu belirtmek isteriz. Ayrıca Avukat Adem SÜPÇİN tahkimde hakem eğitimliğini kısa süre sonra almayı planlamaktadır.