2021 4. Yargı Paketi İçinde Neler Var?

2020 pandemi sürecinde hükümetin daha önce hazırladığı ancak yasak döneminde torba kanun içinde yasalaşan yargı paketinde özellikle infaz kanununda önemli değişiklikler yapılmış bu vesileyle bizim de Denizli Ceza İnfaz Kurumundaki bazı müvekkillerimizin tahliyesi söz konusu olmuştur. Ayrıca avukat olarak tarafımıza tutukluluk halleri devam eden tutukluluk süresi uzun süren sanık müvekkillerimiz için tahliye taleplerimizin bir kısmı da kabul edilmiştir. Halen koronavirüs-salgın (pandemi) süreci devam etmesi sebebiyle salgın sebebiyle izinli mahkum ve tutukluların süresi uzatılmış bulunmaktadır. 

22 Mayıs 2021 tarihinde 4. Yargı Paketine dair basına hükümet tarafından bazı açıklamalar yapılmış demeçler verilmiştir. 4. Yargı paketi sebebiyle müvekkiller kendilerini ilgilendiren ceza hukuku, aile hukuku, nafaka hukuku gibi konularda değişiklik olup olmadıklarını merak etmekte bize avukat olarak aşağıdaki soruları sormakta olduklarından konuya kısaca değinmekte yarar görüyoruz. 

1. Süresiz nafaka kalkıyor mu? Nafaka mağdurlarının merakla beklediği düzenleme yargı paketine giriyor mu?

Öncelikle katılma ve yoksulluk nafakasını birbirinden ayırarak konuya giriş yapmak gerekiyor. Soruda sorulan nafaka türü boşanma davası esnasında maddi durumu kötüleşen tarafa bağlanan tedbir ve dava sonunda yoksulluk nafakası olarak devam eden nafaka türü olduğu anlaşılıyor. Uzman boşanma avukatı olarak nafaka konusunda muhtemel değişiklikleri takip etmemiz gerekliliği dolayısıyla şöyle söyleyebiliriz. Gerek bu yani 4. Yargı Paketinde gerekse önceki yargı paketlerinde bu konuda bir düzenleme getirilmesi yani süresiz nafakanın sona erdirilmesi bekleniyordu. Ancak bu pakette henüz konuya ilişkin bir açıklama bulunmamaktadır. 

Süresiz nafakanın sona erdirilmesi ve evlilik ne kadar kısa sürerse sürsün hatta 1 gün bile sürsün süresiz nafakaya hükmedilmesine ilişkin oluşan mağduriyetlerin engellenmesi için 2 görüşün öne çıktığı görülmektedir. Bunlardan 1.si evli kalınan süre boyunca nafaka ödenmesidir. Yani evlilik 4 ay bile sürse yalnızca  4 ay nafaka ödenmesi gerekecek. Diğer teklif ise süresiz nafakaya son verilerek tavan olarak 5 yıl ile sınırlandırmak gerektiğidir. Bu konuda tasarıyı hazırlayan siyasi partilerin çalıştığı uzman hukukçu ve avukatların çalışmalarının devam ettiği de gelen haberler içindedir. 

2. 4. Yargı Paketi içerisinde Ceza İndirimi veya Af düzenlemesi var mı?

Basına verilen demeçler içerisinde şimdiye kadar mahkûmların infazlarının kısaltılması, denetimli serbestlik süresinin tekrar düzenlenmesi gibi bilgiler bulunmamaktadır. 

Ancak tutuklu bulunan kişiler hakkında bazı iyileştirmelerin söz konusu olabileceğini değerlendiriyoruz. Şöyle ki;

Daha önce kamuoyu ile paylaşılan Yargı Strateji Belgesi’nde “Özgürlük ve güvenlik hakkını etkileyen gözaltı, tutuklama ve diğer koruma tedbirlerine ilişkin mevzuat ve uygulama gözden geçirilerek ölçülü bir şekilde uygulanması yönünde değişiklikler yapılacak” denmişti. İşbu yargı paketinde tutukluluk sürelerinin soruşturma ve kovuşturma aşamaları için ayrı ayrı düzenlenerek iyileştirmeye gidilmesi yönünde yapılan açıklamayı uzman ceza avukatı olarak tutukluluk sürelerinin azaltılması gerektiğini anlıyoruz. Bununla birlikte tutuklamanın suç delillerinin karartılması, kaçma şüphesine karşı bir tedbir niteliğinde olduğunun tekrar altının çizilerek adli kontrol şartlarının geniş yorumlanması, ev hapsi gibi sonuca elverişli ancak daha insani tedbirlerin genişletilmesi gerektiğini düşünüyoruz.  4. yargı paketinde Sulh Ceza Hakimlerinin verdiği tutuklama kararlarına karşı itirazların dikey itiraz usulü getirilerek Asliye Ceza Mahkemesi’ne veya Ağır Ceza Mahkemesi’ne itiraz edilmesinin önünün açılacağı da açıklanmış bulunmaktadır.  Bir diğer önemli değişiklik ise Ceza Muhakemesi Kanunu 100. Maddede belirtilen katalog suçlar olarak tanımlanan “kaçma şüphesinin var olduğunu” peşin olarak kabul edilen suç türlerinin sayısının azaltılmasına gidilmesidir. Burada hangi suçların katalog suç kategorisinden çıkarılacağı ise paketin açıklanması ile netleşeceğini belirtmek gerekmektedir. Şu durumda paketin meclise sunulması ve yasalaşması sonrasında yeni düzenlemeye göre halen tutuklu bulunanlardan bir kısım tutuklunun tahliyesinin mümkün olabileceğini düşünüyoruz. Örneğin sulh ceza hakimliğince veya esas ceza mahkemesince işlenen suçun katalog suçlardan olması gerekçesiyle tutuklanmasına karar verilen tutukluların ilgili suçun katalog suçlar kategorisinden çıkması sebebiyle tahliyesinin vekili avukat veya yasal temsilcisi veya kendisi tarafından itiraz edilmesi halinde tahliyesinin mümkün olabileceğini tasavvur ediyoruz. 

3. Çocuklu anne mahkumların durumunda hangi iyileştirmeler olacak? 

Yargı Paketinde mahkum olup da 0-6 yaş gurubu çocuğu olan anneler lehine de düzenlemeler yapılacaktır. Buna göre cezası 10 yıl altında olan mahkum annelerin denetimli serbestlik şartlarının iyileştirilmesi söz konusu olacak ve yine adli kontrol şartları da genişletilecektir. 

4. Çocuk Teslimi Konulu Mahkeme Kararları İcra Daireleri Tarafından yerine getirilmeyecek icra edilmeyecek

Yıllardır çocuk teslimi konusunda icra daireleri yetkili olduğundan aile mahkemelerinin çocuk teslimine ilişkin kararları icra daireleri tarafından yerine getirilmekteydi. Bu olumsuz durum sona ererek çocuk teslimine ilişkin özel birimlerin kurulacağı gelen bilgiler arasında. Yine çocuk mahkemelerinde hakim ve avukatların cüppe giymemesi, çocuk mahkemesinin çocukların kendisini güvende hissedeceği adliye dışında bir kurumda bulunması gibi hususlar da düzenleme içine girecek. 

5. Vergi Usul Kanununda Değişiklik 

Son olarak da Vergi Usul Kanunu’nda değişikliğe gidileceği buna göre her vergi suçu için ayrı ceza vermek yerine faili-mahkumu koruyacak şekilde zincirleme suç hükümlerinin uygulanacağını vergi hukuku üzerine çalışan uzman avukat arkadaşlarımıza da duyurmak isteriz. Yargı paketinin meclise sunulmasından yasalaşmasına kadar tüm aşamaları Denizli Avukat olarak takipçisi olacak ve bu konuda müvekkillerimize yardımcı olmaya devam edeceğiz. Yargı Paketinin ilimiz Denizli ve ülkemize hayırlı olmasını dileriz. 

          Avukat Adem Süpçin